Prva retrospektivna izložba konceptualne umetnice Marine Abramović “Čistač” zatvorena je sinoć, 20. januara 2020. Za četiri meseca, od 21. 9. 2019. godine, izložbu je posetilo oko 75.000 ljudi. Poslednjeg dana, osim dva ranije najavljena performansa, prikazani su i “Odnos u vremenu” i “Umetnost mora biti lepa”, koji su, zbog jako velikog interesovanja, naknadno ubačeni u program.

Izložba je hronološki ispratila sve faze pedesetogodišnje karijere umetnice. Počevši od ranih, slikarskih (1960-1969) i konceptualnih radova (1970-1972), preko solo performansa (1973-1975) i zajedničkog rada s životnim partnerom Ulajem (1976-1988), što je period sticanja međunarodne afirmacije, do solo karijere od 1991. do 2017. tokom koje je izgradila status jedne od najvećih umetnica današnjice. Prikazano je više od 120 radova (slike, crteži, objekti, fotografije, zvučni radovi, video radovi, filmovi, scenografije, reperformansi i arhivska građa).

Živi segment izložbe činili su reperformansi istorijskih performansa Marine Abramović koje su dnevno izvodili domaći i inostrani reperformeri, kao i radovi u kojima je aktivno učestvovala publika.

Prema rečima Slavice Pešić, PR Muzeja savremene umetnosti, posetioce su najviše zanimali reperformansi u kojima su rado učestvovali, što se moglo videti i poslednjeg dana, jer se ispred nekih radova stajalo u redu kako bi se “osetila i oprobala” Marinina umetnost.

Marina Abramović (Beograd, 1946) jedna je od najvećih umetnica performansa i jedina iz generacije radikalnih performera sedamdesetih koja se i dalje bavi umetnošću performansa. Tokom karijere, Abramović je neprekidno pomerala granice performansa, iskušavajući se u različitim formama i žanrovima, kao što su body art, relacioni performans, performans dugog trajanja, autobiografski performans, participatorni performans, reperformans. Njeni performansi beskompromisno testiraju granice fizičke i psihičke izdržljivosti tela, društvenih stereotipa i tabua, kulturnih i rodnih identiteta, vršeći snažno afektivno dejstvo na publiku.

Organizator izložbe u Beogradu je Muzej savremene umetnosti, a produkciju potpisuju Moderni muzej (Stokholm), u saradnji sa Luizijana muzejom moderne umetnosti (Humlebek) i Bundeskunsthale (Bon).